Belediye, çalışanının ‘cinsel hayatı’ ile mezhebini niye işler?

Çiğdem Toker; Evet, bahsedilen yasada yani Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nda (KVKK) bu veriler geçiyor. Özellikle “özel nitelikli kişisel veri”, kişinin açık rızası olmadan kesinlikle işlenemeyecek kullanılamayacak veriler olarak tanımlanmış.

Kim cinsel hayatı, mezhebi, felsefi görüşü, ırk bilgilerinin çalıştığı işyeri tarafından kaydedilmesini, bilgilerinin işlenerek bilmediği yerlere aktarılmasını ister? Aklı başında hangi birey; sırf maaş ödüyor diye işyerine parmak izinin, klavyeye basma şeklinin, yürüyüşün bunun gibi biyometrik ve genetik verilerini işlesin diye rıza gösterir?

“Hiç kimse” dediğinizi duyar gibiyim ama Türkiye'de işler böyle yürümüyor.

★★★

Bugünlerde Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi çalışanlarından bir belge imzalaması isteniyor. “6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Bilgilendirme ve Muvafakatname” başlıklı metin, dört sayfadan oluşuyor. Metnin başında kanunda yer alan kişisel veri ile “özel nitelikli kişisel veri” tanımlar yer almış.

Evet, bahsedilen yasada yani Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nda (KVKK) bu veriler geçiyor. Özellikle “özel nitelikli kişisel veri”, kişinin açık rızası olmadan kesinlikle işlenemeyecek kullanılamayacak veriler olarak tanımlanmış. Aktaralım:

“Kişinin (Çalışanın) ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, sağlığı, cinsel hayatı, ceza mahkumiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri.”

CHP milletvekili Ali Öztunç, uygulamanın Anayasa'ya aykırı olduğunu söyledi.

FİŞLEMENİN ADI İŞLEME OLMUŞ

Bu muvafakatnameyi belediye çalışanlarının imzalamaya zorlandığını CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç aktardı. Öztunç, “dehşet verici” olarak nitelediği girişimin Anayasa'ya aykırı olduğunu vurguluyor. Haklı. Hele çalışan zorlanıyorsa… KVKK'daki istisnai düzenlemeler bu aykırılığı ortadan kaldırmıyor.

Garanti BBVA Evlilik yolunda, Garanti BBVA yanınızda! Reklam Misal, salgın hastalık varsa, rıza alınmadan sağlık bilgileri işlenebiliyor. Ama bir belediye, çalışanın “cinsel hayat”nı neden bilmek, tutmak, işlemek ve birtakım kuruluşlara aktarmak ister?

Kahramanmaraş'ın tarihinde ne yazık ki temelinde mezhep kışkırtıcılığı bulunan çok acılı bir sayfa duruyor. 45 yıllık bu acı sayfaya rağmen hâlâ mezhep, ırk, cinsel hayat gibi verilerin işlenmesi için çalışandan rıza istenmesi insanı düşündürüyor.

Rıza olmadan imkansız

Bir belediyeye, çalışanın cinsel hayat, ırk ve mezhep bilgileri niye lazım olur diye düşünürken, merak ettim. Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) bu konuda ne yapıyordu?

ABB Başkanı Mansur Yavaş'ı aradım. Kendisi de bir hukukçu olan Yavaş, ABB bünyesinde bu konu üzerinde çalışan yetkili bir hukukçuya yönlendirdi. KVKK yasası doğrultusunda kurumların belli ölçülerde belli verileri işlemek durumunda olduğunu belirten ABB yetkilisi, Halk Ekmek şirketi çalışanları için sağlık verilerinin işlenmek durumunda olduğu örneğini verdi.

Ama, ABB açısından cinsel hayat, mezhep, ırk gibi özel nitelikli kişisel verileri işlemenin asla söz konusu olmadığını, çünkü bunu gerektiren hukuki ve yasal bir gereklilik bulunmadığını net bir dille aktardı. ABB'deki hukukçu kaynağım, diğer yandan da özel nitelikli olmayan diğer veriler için bile çalışanın açık rızasının zorunlu olduğunu vurguladı. Kendisine “Rıza göstermeyenin işten çıkarılma tehlikesi olup olmadığını” sordum. “Hayır” dedi.

Sinop Nükleer projesi kime önerildi?

Enerji, gündemdeki yerini koruyor.

İnşaatı süren Akkuyu'nun yanı sıra, Sinop'ta da bir nükleer santral kurulması planlanıyordu, anımsadınız mı?

4.400 megavat olarak planlanan santrali, Türkiye, Japonya ve Fransa birlikte işletecekti. Hükümetler arası mutabakata da varıldı. Ama sonra ne olduysa vazgeçildi. Açıklama olmadı. Yakın zamanda ikinci nükleer santral için Trakya bölgesinin düşünüldüğü konuşuluyordu ama somut bir gelişme sağlanmadı.

Şimdi bu konuda öğrendiğim bir kulis bilgisi paylaşacağım. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gezisinde gündeme gelmiş Sinop Nükleer Santrali. Erdoğan, Dubai'deki temaslarında Sinop Nükleer Santrali'ne talip olmaları önerisinde bulunmuş. Ama karşı taraftan ilginç bir cevap gelmiş. Dubai'deki yetkililer Ege'deki deniz (off-shore) rüzgar santrali projesinin kendileri için daha cazip olabileceğini ifade etmişler.

Türkiye'ye sıcak para çekme çabaları bakalım daha nerelere varacak.