Çanakkale Köprüsü bütçeyi delip geçecek

Çiğdem Toker: Gazeteciliği bitirmek, bunun için kamu bankalarını seferber etmenin, gazetecileri hapse atmanın, satın alamadıklarını hedef göstermenin “faydası”nı gördükleri benzersiz alanlardan biridir işte bu tip haberler.

Yedi/yirmidört rejim propagandası yapan televizyon ve gazeteler kontrollerinde nasılsa.
Nasılsa gerçekler itinayla saklanıyor.
TBMM Başkanı ve İBB Başkan adayı Binali Yıldırım da bu sayede  “Dünyaya, dosta, düşmana mesaj veriyoruz” diyebiliyor.
Söz ettiği Çanakkale Köprüsü.
Karayolları Genel Müdürlüğü Yap-İşlet-Devret (YİD) yöntemiyle yaptırıyor. Tamı tamına iki yıl önce ihale edildi.
Köprünün “Kule Keson Temellerinin Yüzdürülmesi” töreninde “Türkiye gururla güvenle kalkınma hamlesi içinde” diyor Yıldırım.
Bitmeyen bu hamaseti sorgulamayan alıcı kitlelerinden çok emin. Sakladığı, söylemediği asıl gerçeklerin, mutlak kontrolleri altındaki çoğunluk medyasınca hiç yazılmayacağından emin olduğu gibi.

NEYİ SÖYLEMİYOR?

Yıldırım neyi söylemiyor?
Çanakkale Köprüsü'nü yapan ortaklığa, her biri 15 Euro artı yüzde 8 KDV'den olmak üzere “günlük 45 bin araç garantisi” verildiğini, bu taahhüdün, günde 45 binin altında araç geçerse bedelinin bizlerin vergilerinden ödeneceği, anlamına geldiğini söylemiyor.
Söylese, Çanakkalelilerin bile akıl erdiremediği bu günlük 45 bin araç hesabının neye göre yapıldığını açıklaması gerekecek çünkü.
Ama açıklayamaz. Milletten talep ettiği parayı millete izah etmesi “ticari sır” kapsamında çünkü. Ticari sır da büyük müteahhitlerin çıkarının, toplumun çıkarından önünde olması anlamına geliyor bizim ülkede.
Gazeteciliği bitirmek, bunun için kamu bankalarını seferber etmenin, gazetecileri hapse atmanın, satın alamadıklarını hedef göstermenin “faydası”nı gördükleri benzersiz alanlardan biridir işte bu tip haberler.
Bu bilgileri sabah akşam bütün televizyonların verdiğini bir düşünün…

Maskeli siyaset

Binali Yıldırım'ın katıldığı Çanakkale Köprüsü töreninde yepyeni ve çok faydalı bir havadis öğrendik: 2023'te planlanan açılış tarihi bir yıl öne çekilerek 2022 olmuş (yapım ve işletme süresi toplamı: 16 yıl 2 ay 12 gün).
Bunu da bir başarı ölçüsü diye aktarıyor törende TBMM Başkanı.
Oysa hakikat çok başka…
Devlet ile şirketin yaptığı YİD sözleşmelerinde (genellikle), inşaat süresi kısalırsa, yani müteahhit ilk söylediğinden daha erken bitirirse, kısalan süre işletme süresine ilave edilir.
Gazeteciliği işte bunun için de boğuyorlar.
Mesela, böyle bir durumda müteahhidin o kamu yatırımını döviz üzerinden daha uzun süre işletmesi anlamına geldiğini herkes yazamasın diye.
“Erken bitirme başarısı”nın arkasında ne var bakalım:
Çanakkale Köprüsü'nün inşaat süresi ilk başta söylenenden 365 gün erken mi bitiyor?

ŞİRKETE BÜYÜK AVANTAJ

Bu, kısalan inşaat süresinin işletme süresine eklenecek olması nedeniyle firmanın köprüyü 10 yıl yerine 11 yıl işletecek olması anlamına gelir.
O da müteahhit şirkete BİR YIL DAHA, yani 45 bin araç ve 15 Euro üzerinden KDV hariç 246 milyon 375 bin Euro'luk bir garanti sağlamak demektir.
O da bugünün kuruyla Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi konsorsiyumuna (hiç araç geçmezse) 1.5 milyar TL fazla ödeme yapılacağını taahhüt etmek anlamına gelir.
Bu arada unutmadan. Çanakkale Köprüsü'nün ihalesi yapıldığında yatırım bedeli şöyle açıklanmıştı:
10 milyar 354 milyon 576 bin 202 TL olarak açıklandı.
Peki TBMM Başkanı geçen hafta aynı rakamı kaç lira olarak açıkladı biliyor musunuz?
20 milyar.
Kriz yok. “Dosta düşmana karşı” gururla dağılabiliriz.

İnsanlıktan kopuş

Çocuklar Cuma günü karne aldı. Bazı çocuklar alamadı. Çünkü artık yaşamıyorlar. Ölümlerinin sorumlusu da güvenerek bindikleri devlet treni. Ama devletin trenini yürütenler sorumluluk üstlenmek yerine “Olur böyle şeyler” diyor çıldırtıcı biçimde.
Üzerinden 197 gün geçen Çorlu Faciası'nda hâlâ bir iddianame hazırlanmadı. Bu ülkede devletin devleti kusurlu bulmasının, suç isnat etmesinin ne kadar zor olduğunu biliyoruz.
Ama bu eski bilgiye rağmen TCDD Taşımacılık'ın sergilediği insanlık dışı tutum insanın içine taş gibi oturuyor.

TCDD Taşımacılık kurumsal Twitter hesabından bir mesaj yayımlamış. “Sevgili Öğrenciler #KarneGünü geldi. Trenlerimizle iyi bir tatil sizleri bekliyor. Unutmayın seyahat için yaptığınız yatırım kendiniz için yaptığınız en iyi yatırımdır.”
TCDD Taşımacılık'a seslenelim duyarlarsa:
Sorumluluk üstlenmeden güven verilemez.
Yatırımın ne olduğunu, önce Çorlu treninde ölen çoğu çocuk 25 kişinin ailelerine anlatmayı deneyin.