Çiğdem Toker: Örtülü ödenekle kaç otomobil alınır?

Çiğdem Toker: İnsan merak ediyor. Acaba şehir hastaneleri için vergilerimizden şirketlere ödenecek kira bedelleriyle kaç otomobil alınır.

Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu, Bursa milletvekili.
AKP’nin 1603 TL olarak münasip gördüğü asgari ücretin, ne kadar iyi bir para olduğunu anlatırken “42 maaşla bir otomobil alınabilir” örneğini vermiş.
Bursa, ülkemizdeki otomotiv sanayiinin kalbinin attığı yerdir. Çavuşoğlu’nun o takdire şayan örneği vermesinde, otomotiv sanayiine yakınlığın payı vardır.
42 asgari ücret ile bir otomobil alındığından hareketle Çavuşoğlu’nun binilmeye değer gördüğü otomobilin fiyatının 67 bin 326 TL olduğu anlaşılıyor.
Aynı ilham noktasından bakarak, bu tutardaki bir otomobilin bütçedeki bazı kalemler üzerinden satın alınabilirliğine de göz atabiliriz. Niye atmayalım.
Mesela, bir asgari ücretlinin ağzına tek lokma koymadan, fatura ödemeden 42 ay boyunca biriktireceği parayla satın alacağı otomobilin, Cumhurbaşkanı ve Başbakan’ın ortak kullanımına sunulan örtülü ödenek harcamaları karşısındaki durumu nedir?
Gizli hizmet giderleriyle kaç otomobil satın alınabilir?

***

Bunun için önce Maliye’nin resmi rakamlarına bakıyoruz. 2017 bütçesindeki gizli hizmet giderlerine yani.
Henüz aralık ayı verileri açıklanmadığı için, hesabı 11 ay üzerinden yapacağız. Ocak-kasım dönemi gizli hizmet gideri tutarı: 1 milyar 784 milyon 654 bin TL.
Çavuşoğlu’nun binilmeye değer otomobilin tutarından hesaplarsak:
Cumhurbaşkanı ile Başbakan 11 ay boyunca örtülü ödenekten hiç harcama yapmasaymış 26 bin 507 adet otomobil satın alabilirmiş.
Yok eğer, aylık ortalama örtülü ödenek üzerinden hesaplanacaksa onu da aktaralım. Ortalama aylık örtülü ödenek gideri olan 162 milyon 241 bin 272 TL ile her ay 2 bin 409 otomobil satın almak mümkünmüş. Şüphesiz ki, devletin onca âli menfaati dururken, gizli hizmet giderlerini bir kenarda biriktirip otomobil alınması gerektiğini söylüyor değiliz.

***

Asgari ücretlinin, eğer ailesiyle birlikte açlıktan ölmemiş olursa 42 ay biriktireceği aylıkla otomobil alabileceği anlamına gelen sözleri söyleyen Çavuşoğlu, aynı gün inşaat halindeki Bursa Şehir Hastanesi’ni de ziyaret etmiş. Maaşları asgari ücretten gösterilen inşaat işçileriyle yemek bile yemiş. Yetkililerden projeyle ilgili bilgi aldıktan sonra, yüzde 30’u tamamlanmış Bursa Şehir Hastanesi’nin Avrupa’nın sayılı hastaneleri arasında yer alacağını söylemiş.
Küçük ama önemli bir detay: Başbakan Yardımcısı Çavuşoğlu’nun Bursa Şehir Hastanesi’ni ziyaretine dair haberlerde, projenin bir Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) yatırımı olduğuna dair tek kelime yoktu. Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı yapan Rönesans Holding’in üstlendiği Bursa Şehir Hastanesi’nin 315.9 milyon dolara mal olacağını ve Sağlık Bakanlığı’nın bu hastaneye 28 yıl kira ödeyeceğini, fakat sözleşmede döviz üzerinden hesaplanan bu kira bedelinin açıklanmadığını yeri gelmişken not düşelim. Rönesans’ın bugünün rakamlarıyla yaklaşık 1.2 milyar TL’ye mal edeceği Bursa Şehir Hastanesi için, bakanlığın şirkete yılda ne kadar kira ödeyeceğini açıklamak, ihtimal ki oy kazandıracak bir bilgi değil.
Oysa hatırlayın, onca zaman şehir hastanelerinde milletin cebinden beş kuruş çıkmayacak KÖİ projeleri olduğunu, ne kadar sık duyardık. Yavaş yavaş da olsa gerçeğin öyle olmadığı, en sonunda bütçeye konulan 2.6 milyar TL ile anlaşılınca AKP’li bakanlar ile KÖİ modelini öven bürokrasinin bu söylemde eskisi kadar hevesli olmadığını görüyoruz.
İnsan merak ediyor. Acaba şehir hastaneleri için vergilerimizden şirketlere ödenecek kira bedelleriyle kaç otomobil alınır. Belki Sayın Başbakan Yardımcısı, bu hesabı da bizim yerimize çoktan yapmıştır... Kim bilir...