Engelli bakım maaşında usulsüzlük

Çiğdem Toker; Sorun, bu ödemelerin banka hesaplarında bekletilmesi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın hesaplarını denetleyen Sayıştay'ın son raporunda, insanlık değerlerini sorgulatan bu uygulama kayda geçti.

Evet, engelli maaşında bile. Tespit eden de devletin anayasal kurumu Sayıştay.

Bakanlık hesaplarını denetleyen Sayıştay raporunda usule aykırı birden çok işlem var. Konumuz bunlardan biri.

Engelli yakınına evde bakan bir vatandaş, belirli koşullar bir aradaysa devletten ödeme desteği alabiliyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı görev alanındaki ödemenin güncel tutarı 3.336 TL. (Temmuz ayı maaş artış katsayısına göre artırıldı.)

Sorun, bu ödemelerin banka hesaplarında bekletilmesi. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın hesaplarını denetleyen Sayıştay'ın son raporunda,  insanlık değerlerini sorgulatan bu uygulama kayda geçti.

Uygulama başlangıcı şöyle: Engelli bakım ödemelerini yapan bakanlığa bağlı il müdürlükleri ile banka şubeleri arasında sözleşme imzalanıyor. Hak sahiplerine;  Kayseri'de 2 ya da 3 işgünü, Bartın'da ise bir ya da 5 iş günü bekletildikten sonra ödenmesi kararlaştırılıyor.

11 GÜN BEKLETİP ÖDEMİŞLER

Sayıştay incelemesinde, bu sürelere ek olarak ödemelerin “sistematik bir şekilde 11 güne varan sürelerde banka hesaplarında bekletildiği” görülüyor. Kayseri İl Müdürlüğü 2020 yılı içinde, hak sahiplerine belirlenen sürede aktarma yapılmaması nedeniyle uyarı yazısı yazmış. Ancak bu gecikmeler sürmüş.

Engelli evde bakım ödemelerinin hesapta bekletilmesi karşılığında, bankaların menfaat elde ettiğini, menfaatin bir kısmını “promosyon ödemesi” adı altıda il müdürlüklerine aktardığını belirten Sayıştay şöyle diyor;

“Ancak, banka şubelerinin sözleşmede belirlenen süreleri dikkate almayarak söz konusu tutarları daha uzun süre hesaplarda bekletmesi karşılığında sözleşmede öngörülenden daha fazla menfaat elde etmiş olma ihtimali bulunmaktadır. Diğer taraftan, sözleşmede öngörülen sürelerin üzerinde ilgili tutarların banka şubeleri tarafından bekletilmesi sonucunda hak sahibi kişilere söz konusu ödemeler gecikmeli olarak yapılmış ve böylece hak sahiplerinin mağduriyetine sebebiyet verilmiştir.”

Düşünün, evde engelli bir yakınınız var. Bakımı konusunda devlet maddi destek sağlıyor. Ama bu desteğin sağlanması bile menfaate bağlanıyor. Çok ihtiyacınız olan bu desteği zamanında alamıyorsunuz. Acil ihtiyaçlarınızı ertelemek zorunda kalıyorsunuz.

Belki her bir lirasına ihtiyaç duyduğunuz bu aylık size 11 gün sonra aktarılıyor.

Sayıştay gecikme hakkında iki noktaya dikkat çekti:

– İlgili banka şubeleri, uzun bekletme nedeniyle kamu kaynağı niteliğindeki aradan ek menfaat etmiş olabilir.

– Hak sahibi kişiler ödemeleri geç aldığı için mağdur olmuştur.

İl müdürlüklerinin konuyu takip etmesinin önemini vurgulayan Sayıştay, “Engelli destek paralarının hak sahiplerine aktarılması etkin takip edilmiyor, gecikmelerin önlenmesi için de herhangi bir kontrol mekanizması yok” diyor.

Melen Barajı parası geri istensin

Melen Barajı yılan hikayesine dönmüş bir kamu yatırımı. 10 yılı deviren hayati nitelikteki projeyi bu köşede sayısız kez işledik, birçok gelişmeyi kamuoyuna buradan duyurduk.

İstanbul'un uzun vadeli su ihtiyacını çözmek için tasarlanan Melen Barajı'nda, gövdedeki büyük çatlak için yapılan güçlendirme ihalesinin de sonuç vermediğini daha önce yazmıştım. Son gelişme Sayıştay raporundan çıktı.

Sayıştay, projenin sahibi olan Devlet Su İşleri'nin (DSİ) hesaplarını denetlerken bu konuyu inceledi. 2012'de ihale edilen, iş bitmeyince 2016'da ikmal (tamamlama) ihalesi yapılan Melen Barajı'nda su tutmadığı ortaya çıkınca 2020'de baraj güçlendirme için ihale açılmıştı.

İhale bedeli 412.2 milyon TL'ydi. Ama sorun çözülmedi. Raporlara da geçti.

Sayıştay'ın DSİ 2021 raporundaki başlığı şöyle:

“Baraj Zemininde Açılmalar Olması Nedeniyle Ödenen Güçlendirme Bedelinin Rücu Edilebilmesi İçin İşlem Başlatılmaması”

Raporda, baraj imalatındaki sorunun firmaların kusurundan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tespitin yapılmadığı vurgulanıyor.

Dahası var. Eğer firmalar kusurlu bulunursa, güçlendirme kapsamındaki imalat bedellerinin müteahhitlerden tahsili için tespit ve alacak davası açılması gerektiğini hatırlatılıyor. Bu davalar açılmamış.

Sayıştay, “Güçlendirme ihalesi kapsamında yapılan harcamaların yükleniciye tazmin ettirilmesi işlemlerinin başlatılması gerekir” diyor. Yasal dayanağı da gösteriyor: Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, madde 30.

Sizce DSİ böyle bir işlem başlatır mı? Kamu kaynaklarına sahip çıkılır mı, ne dersiniz?