Çiğdem Toker: Kamu yararı açısından böyle bir tablonun normalde ihaleyi iptal nedeni olması gerekiyor
PAT sahası tabirini duydunuz mu?
Bir havalimanında; pist, apron, taksi yolu sahaları ile araçların hareketi, park sahası için düzenlenen alanlar için kullanılıyor. Pist, apron ve taksi yolu kelimelerinin ilk harflerinden oluşan bir kısaltma.
Geçen hafta ülkece TÜİK'i, rakamları, verileri ve enflasyonu tartıştık. Hem de çok yoğun. Aynı günlerde Ankara Esenboğa Havalimanı'nın PAT sahası ihalesine verilen teklifler belli oldu. Aslında ihalenin üzerinden aylar geçmişti. Ama teklifler 2 Aralık'ta belli oldu. Sadece bu kadarı dahi sorunlu.
Temmuz ayında ön yeterlik değerlendirmesi yapılan yaklaşık 600 milyon TL büyüklüğündeki bir ihaleden söz ediyoruz. Ama burada bir “pardon” demek şart. Çünkü bu tutar altı ay öncesine aitti. Yaklaşık değeri 598,5 milyon TL olan bu ihalede enflasyon ve kurla birlikte olanlar oldu.
Önce DHMİ'nin (Devlet Hava Meydanları İşletmesi) açtığı ihalenin tam adını paylaşalım:
“Esenboğa Havalimanı Pat Saha Yapım Onarım ve Tadili (1 Etap) Yapım İşi.”
Bu büyük ihale, “Belli istekliler arasında ihale usulüyle” yapıldı. Yani Kamu İhale Kanunu 20. Madde'ye göre. İdare, ilk aşamada bir ön yeterlilik değerlendirmesi yapıyor. Bunu geçen firmalar, ihaleye davet ediliyor.
13 Temmuz 2021'de ön yeterlilik başvurusunda bulunan firmalar belirlendi. 16 firma başvurmuştu.
Beş ay sonra da fiyat teklifleri açıklandı. DHMİ'nin 2 Aralık'ta yaptığı duyurusunu öğrendik. Açıklanan tekliflerde görüldü ki, 8 firmadan dördü teşekkür vermiş. (Yani fiyat teklifi verilmemiş.) Kriz günlerinde yapılmış büyük kamu ihalesinde verilen teklifleri paylaşalım:
2021/360843 kayıt numaralı ihale:
“Esenboğa Havalimanı Pat Saha Yapım Onarım ve Tadili (1 Etap) Yapım İşi”
Yaklaşık değer: 598.500.000 TL. Verilen dört fiyat teklifi ise bırakın indirimi, yaklaşık değerin yüzde 40 hatta yüzde 200 üzerinde.
★★★
Kamu yararı açısından böyle bir tablonun normalde ihaleyi iptal nedeni olması gerekiyor. Bakalım DHMİ nasıl bir karar alacak?
Antalya Havalimanı'nda rekabet sağlandı mı?
Havalimanı sektöründe Euro bazlı önemli bir ihale daha vardı:
“Antalya Havalimanının Kapasite Arttırımına Yönelik İlave Yatırımların Yapımı ile İç/Dış Hatlar, Genel havacılık, CIP Terminalleri ve Mütemmimlerinin İşletme Haklarının Kiralanmak Suretiyle Verilmesi İşi.” 1 Aralık'taki ihaleye iki teklif geldi. (Sonuçlar aşağıdaki grafikte gösteriliyor.)
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, bu sonuçla övündü. Okurlardan mektuplar geldi. İsimlerini saklı tutmamı isteyen iki okurun iki önemli sorusunu paylaşıyorum:
– 2020 başında açılıp sonra iptal edilen ihale 23 Ekim 2021'de tekrar açıldı. İhale 1 Aralık'ta yapıldı. 39 gün süre yeterli midir? Süre uzun olsa katılım yüksek olabilir, bu da ihaleyi daha rekabetçi kılardı. Rekabetçi ihalede fiyat teklifi çok daha yüksek olmaz mıydı? 7 milyar Euro teklifle sonuçlanan ihalede, Komisyon ricasıyla ek 250 milyon Euro daha verildi.
– 7 milyar 250 milyon Euro olarak bitti. Normalde ilk teklif gerçekçi ve firma açısından önceden yaptıkları hesaplara uygun olsaydı, 250 milyon Euro'luk bir “rica” ile değiştirilemezdi. Bu sonuç bile hedef fiyatın oluşmadığının göstergesi değil midir?
