Sağlık Market deva mı ceza mı?

Çiğdem Toker: Üniversite hastanelerinin özel sektöre birikmiş milyarlık borçları ödemeden, sistem değişikliğine gitmek, basiretsiz ticaret şirketlerinin iflastan ve borçtan kurtulmak için isim, adres değiştirmesini hatırlatıyor.

Sağlık sektörü, deyim yerindeyse “hasta”. En hayati sorun: Kanser ilaçlarına erişim sıkıntısı. Firmalar ilaç saklıyor. İthal ilaçtaki temel sorun, döviz kurunun sabitlenmesinde. 
“Ölümcül karaborsa” başlığıyla Cumhuriyet’in manşetinde dün duyurulan Sibel Bahçetepe imzalı haberde çarpıcı bir bilgi vardı. İstanbul ile İzmir Tabip odaları yöneticileri hekimlerin verdiği bilgiye göre referans ilaç fiyatı, Avro 4 TL olmasına karşın 2 TL olarak hesaplanıyordu. 
Sağlık sektörünün hastalıkları, ilaçla sınırlı değil. 
Tıbbi cihaz ve sarf malzemesi alımlarında ciddi sorunlar var. Sektör şimdi 880 hastanenin ihtiyaçlarını merkezi yöntemle karşılayacağı açıklanan “Sağlık Market”i tartışıyor. Yeni sistemde tıbbi cihaz ve sarf malzemesi alımları merkezi yapılacak. 
Bu amaçla Bakanlık, Devlet Malzeme Ofisi (DMO) ile protokol imzaladı. DMO, ürünleri markete koyacak. Devlet hastanesi başhekimlerine kota ayrılacak. Her başhekim kotalar üzerinden internetten alım yapacak. Başhekimliklerin, internet üzerinden alacağı tıbbi cihaz veya malzemeler, hastanelere bir günde PTT Kargo ile ulaştırılacak. 
İlk bakışta kamu yararını gözeten ideal bir sistem gibi görünüyor. Fakat sektör temsilcileri böyle düşünmüyor. Bana ulaşan çok sayıda iletiden itirazları derleyerek özetliyorum: 
 
Sektör ne diyor? 

-Üniversite hastanelerinin birçoğu zararda. Sağlık Uygulama Tebliği’ndeki (SUT) fiyatlara 10 yıldır dokunulmadığı için SGK’den gelen geri ödemeler de 10 yıl öncesinin tarifesiyle yapılıyor. 
-Medikal firmalarına milyarlarca lira düzeyinde borçlar birikti. Gelirler giderleri karşılamıyor. 
-Bankaların, üniversite alacaklarıyla ilgili alacak temliklerini artık kabul etmediği belirtiliyor. 
-Üniversite hastanelerinin ihalelerine firma katılımı azaldı. Yoğun bakım, acil servis ve ameliyat malzemesi alımlarında sıkıntı yaşanıyor. 
-Parasızlık yüzünden görüntüleme sistemlerinin (mamografi, röntgen vb.) bakımları ve kalibrasyonları yaptırılamıyor. 
 
Sağlık Market yıkım olacak 

-Sağlık Market, tıbbi cihaz ve sarf malzemesinde bayilik sistemini kaldıracağı için 5 bine yakın çalışan işini kaybedecek. 
-Orta ölçekli yerli üreticiler, küresel ölçekteki büyük firmalarla rekabet edemeyeceği için kapanacak. 
-Mevcut sistemde üründe bir sorun çıkması durumunda bütün şikâyetleri dinleyen müdahale eden bayilerin yerini kimin alacağı belli değil. 
-Sağlık Market uygulamasıyla ödemelerde, azami sürenin 90 gün olacağı konuşuluyor. Maliye, bu vadeyi nasıl garanti edecek? Eğer garanti edebiliyorsa, mevcut borçlar neden ödenmiyor? 
-Sağlık Market’in, iktidara yakın yeni bir aracılar, komisyoncular grubu oluşturmayacağının garantisi var mı?
Üniversite hastanelerinin özel sektöre birikmiş milyarlık borçları ödemeden, sistem değişikliğine gitmek, basiretsiz ticaret şirketlerinin iflastan ve borçtan kurtulmak için isim, adres değiştirmesini hatırlatıyor. 
Umarım yanılıyorumdur.