Tarım alanına santral yaparsanız

Çiğdem Toker: Anayasasında temel nitelikleri arasında hukuk devleti olduğu da yazılı devletlerde, yürütmeyi durdurma kararlarının normalde idareyi bağlaması gerekiyor.

“Gıdada güvenliği sağlayamazsak, karnımızı doyuramazsak 40-50 gün dayanırız sonra da her şeyi yapar hale gelebiliriz. (...) 20-25 yıl sonra silah mı, gıda mı diye sorulsa gıda denecek.”
Aklı başında kimsenin itiraz edemeyeceği bu sözler eski Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba’ya ait. Yer, Samsun. Tarihi de 10 Ocak 2018.
Fakıbaba, bu açıklamasından iki hafta sonra, tarım alanlarının ölümü anlamına gelen yönetmelik değişikliğine imza attı. 24 Ocak tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan ve Tarım Koruma Kurulu’nun toplanma ve karar alma şartlarını düzenleyen maddeye öyle bir ek yapıldı ki...
Türkiye’nin dört bir yanındaki bütün tarım alanları üstüne, iktidarın, ne zaman isterse termik santral, otoyol, baraj, köprü yapması, ihale açması mümkün kılındı.

Fakıbaba odasız kalmış

O dönem kulislerde Fakıbaba’nın bu değişikliğe istemeye istemeye imza attığı, dahası atmak zorunda kaldığı konuşuluyordu.
Dün bu köşede yer verdiğimiz Danıştay 10. Dairesi’nin yürütmeyi durdurma kararının, termik santrala itiraz eden Eskişehir kamuoyunda sevinç yarattığını duydum.
İki ismin düşüncelerini öğrenmek istedim. Şanlıurfa Milletvekili Fakıbaba’yı TBMM santralından aradığımda, “Henüz odasının belli olmadığı” yanıtını aldım.
Yani düne kadar bakan olan bir AKP’li milletvekilinin, TBMM’de henüz bir odası yok. Bu durumun milletvekili sayısının artmasından kaynaklı olduğu söyleniyor.

‘Serveti kaybedip kavuşmuş gibi’

Sonra da Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen’i aradım. Büyükerşen, “Hakikaten çok sevindim. Büyük bir serveti kaybetmiş de ona yeniden kavuşmuş gibi olduk. Yanlış karar Bağdat’tan döndü” dedi. Şöyle sürdürdü:
“Bu yönetmelik değişikliği, tarım arazilerine yapılacak hiçbir derde deva olmayacak yatırımlara ÇED raporu sürecinde, sivil toplumun, meslek kuruluşlarının itirazlarını önlemek için buldukları bir formüldü. Bu karar da gösteriyor ki, Türkiye’de bütün ümitsizliğimize rağmen, hâkimler var. Bu da bizi sevindiriyor. İnşallah doğru kararlar alan yargıçlar için endişelenmemizi gerektiren bir şey olmaz.”

İhale süreci

Türkiye’nin havası en temiz illeri arasında yer alan Eskişehir’de kurulması planlanan 1100 megavat kurulu güçlü termik santralın kömüre dayalı olması, tarımsal üretimin azalması ve zarar görmesinin yanı sıra kentin havası ve suyunun kirlenecek olması anlamına geliyor.
Tepebaşı ilçesinde kurulması öngörülen santralın ÇED raporu, benzerlerinden çok daha kısa sürede tamamlanmasıyla da dikkat çekti.
Danıştay 10. Dairesi’nin hukuki güvenlik ilkesine aykırılık nedeniyle verdiği yürütmenin durdurulması kararı karşısında, artık Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca yapılan yönetmelik değişikliği hüküm ifade etmiyor.
Anayasasında temel nitelikleri arasında hukuk devleti olduğu da yazılı devletlerde, yürütmeyi durdurma kararlarının normalde idareyi bağlaması gerekiyor.