Kadın Hareketi ve CHP

İmambakır Üküş CHP Kadın Kurultayı öncesi yazıyor, 'CHP, Türkiye’de kadınlar üzerinde toplumsal ve siyasal baskıları ortadan kaldıran partidir'…

Kadınların toplumsal mücadele alanına girmeleri yeni değil…

 

Dünyada eşit yurttaşlık temelinde gelişen ve çeşitli farklılıklar gösteren kadın hareketlerinin çeşitli temsilcileri Türkiye’de olmuştur.

 

Özellikle kadınların toplumsal ve siyasal yaşama katılmalarının önündeki engellerin kaldırılması için verilen mücadelelerin tarihi oldukça eskidir.

 

‘Kadınlara oy hakkı’ temelinde gelişen batıdaki çeşitli kampanya ve hareketlerin benzerleri Osmanlı döneminde de var olmuştur.

 

Osmanlı toplumunun tamamen erkek egemen ve ataerkil yapısı kadınlar üzerindeki baskının daha yoğunlaşmasına yol açmıştır…

 

Cumhuriyet devrimi, aynı zamanda kadınların da hem toplumsal yaşamda hem de siyasal alandaki önlerindeki barikatları yakmıştır.

 

Cumhuriyet; ‘eşit yurttaşlık’ temelinde yeniden bir yapılanmanın önünü açarken, kadınların özgürleşmesini sağlamıştır.

 

Kadın-erkek eşitliği konusunda en azından yasalar düzeyinde ‘batı’dan çok önce adım atan Cumhuriyet’in kurucuları kadınların ‘eşit oy hakkı’nı birçok Avrupa ülkesinden önce kabul etmiştir.

 

1924’te yeni anayasa yapılırken kadınların oy ve seçme-seçilme hakkını anayasaya yazmak istedi.

 

Ancak, yoğun tepkilerden dolayı bu gerçekleşmedi.

 

Aynı dönemlerde 1923’te Nezihe Muhittin önderliğinde bir araya gelen kadınlar ‘Kadın Halk Fırkası’nı kurmak istedi…

 

Yasalardan kaynaklanan engellerden dolayı ‘Kadınlar Halk Fırkası’ kurulamadı, hareket bu kez dernekleşti.

 

‘Türk Kadınlar Birliği’ kuruldu…

 

Mustafa Kemal önderliğinde bu talepten hiç vazgeçilmedi.

 

5 Aralık 1934’te kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanındı.

 

8 Şubat 1935’te yapılan genel seçimlerle ise 17 kadın meclise girmeye hak kazandı…

 

1936’da boşalan bir milletvekili yerine yapılan seçimlerde Hatice Özgenel Çankırı milletvekili olarak seçildi.

 

Böylece sayı 18 oldu…

 

CHP, Türkiye’de kadınlar üzerinde toplumsal ve siyasal baskıları ortadan kaldıran partidir…

 

CHP, kadınlara eşit yurttaşlık hakkını getiren partidir.

 

***

 

Hemen her dönem CHP’de kadınlar aktif siyaset içinde olmuşlardır.

 

CHP kadın kolları hem kadınların mücadelesinin ve örgütlenmesinin merkezi olmuştur, hem de kadın kolları CHP’li kadınlar için bir parti okulu işlevi görmüştür…

 

Ama ne yazık ki son yıllarda kadınlar CHP içinde etkin değiller…

Ama ne yazık ki son dönemde kadınlar CHP içinde ‘kendileri’ olarak var olamadılar.

 

8 yıl aradan sonra ilk defa kadın kurultayı toplanıyor.

 

8 yıl aradan sonra ilk defa kadınlar kendilerini temsil edecek kadınları seçecekler…

 

***

 

Çok kısa bir zamana sıkıştırılan kadın kongrelerine ne yazık ki beklenen katılım olmadı, olamadı…

 

Bir ilçede kongreyi toplayacak kadar kadın bile kongreye katılmadı…

 

CHP’nin toplam kadın üye sayısının yüzde onu bile kongrelere katılmadı…

 

‘Kadınlar kongresi’ne hemen her yerde ‘erkek’ler müdahale ettiler…

 

Birçok ilçede ‘kavga’lar çıktı…

 

Kadınlar mı kavga etti…

 

Hayır; tam tersine hemen her yerde ‘erkek’ yöneticiler kavgaların sebebi oldular…

 

Birçok ilçede ‘erkek’ler kadınlara fiziki müdahalede bulundu…

 

Hesabını soran oldu mu?

 

Tabii ki hiç kimse…

 

‘Kadınlar kongresi’ ama ‘taraf’ olan, ‘kavga’ eden ‘erkek’ler…

 

Ve ilçe yöneticileri, il yöneticileri, merkez yöneticileri…

 

Şimdi, CHP genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu açıklama yapmış: ‘Kadın kongresine kimse müdahale etmesin’ diye…

 

Sanıyorum bu köyde, sabahın çoktan olduğunun farkında değiller…

 

Şimdi bu ‘açıklama’ bile birçok adayın veya muhtemel adayın çekilmesine neden oldu…

 

Durum çok ortada…

 

***

 

Kadın ve gençlik hareketi CHP’nin geleceğidir.

 

Birileri için kadın ve gençlik örgütlenmesi kendi kişisel parti içi iktidar mücadelesinde bir ‘sıçrama’ tahtası gibi görülebilir…

 

Ama yanılıyorlar…

 

Kadın ve gençlik örgütleri hiç kimsenin ‘arka bahçesi’ değildir.

 

Kadın ve gençlik örgütlenmesi CHP’nin ‘can’ damarıdır.

 

Bu nedenle Kılıçdaroğlu’nun gençlik kurultayında yaşananlardan sonra olaya geç de olsa müdahale etmesi çok doğru bir tavırdır…

 

Kadınlar, kendi geleceklerine kendileri karar vermelidirler…

 

Amaç ve hedef güçlü bir kadın örgütü olmalıdır.

 

Gericiliğe karşı mücadelenin teminatı gençler ve kadınlardır.

 

Birilerini bir yerlere taşımak için değil, CHP’yi iktidar yapmak için mücadele etmeliyiz.

 

Bunun yolu da kitlesel ve güçlü gençlik ve kadın örgütlenmesinden geçer…

 

***

 

Kadınlar, mücadeleleriyle hem Türkiye’yi hem de CHP’yi özgürleştirecekler…

 

Onun için kadınlar CHP yönetimine…

 

İmambakır Üküş