10 metre ötene bir yıldırım düşerse

Orhan Bursalı; Peki biz? Acaba ev çok daha uzakta olsaydı, yağmurdan korunmak için biz de yıldırımın düştüğü ağacın altına sığınır mıydık?

La Fayatte Meydanı’na yağmurda bir ağacın altına sığınan dört kişi yıldırıma tutuldu, üç ölü bir yaralı. WP’de kurtulanla bir röportaj vardı. Haberi okuyunca ne alaka dedim. Paris’te nasıl olur bu, diye düşünürken baktım Washington’da President Park’ta bulunan Lafayette imiş.

Yağmur başlayınca, ikisi evlilik yıldönümleri için kente gelen 75’lik karı koca, diğeri LA’dan bir banka yetkilisi ile en gençleri Amber Escudero-Kontostathis, fırtına başlayınca rastlantısal olarak aynı ağacın altına sığınmışlar... Daha doğrusu Amber, karı kocayı ağacın altına çağırmış. Sohbet ederken gök gürültülü sağanak altında ne olduklarını anlamamışlar, ama dördü de ağacın altında bulunmuşlar.

Yıldırım düşmüş. Üçü orada ölmüş, doğum gününü kutlamaya hazırlanan Amber ise günlerce hastanede yattıktan ve yanıkları tedavi edildikten sonra kapalı bilinci açılmış ve kendine gelmiş.

Uzmanlar saptamış: Altı ayrı elektrik dalgası yarım saniye içinde aynı noktaya çarpmış. Ağaca yani. Bir görgü tanığı: “Bütün bölgeyi salladı. Kelimenin tam anlamıyla bir bomba patlamış gibiydi.”

ADA’DA BÜYÜK PATLAMA

Neden bu haberi buraya taşıdığımı anlatacağım. Benzer olayı yaşadım.

Önceki hafta Ada’da korkunç fırtına ve gök gürültülü yağmurda, oturduğumuz evin üzerinde bomba patlamış gibi hissettim ve yarım metre havaya sıçradığımı duyumsadım. Sonra bir daha! Eve yıldırım düşmemişti ama mutlaka çok yakınlara, 100 metre civarına düşmüş olmalıydı.

Neden böyle korktuğumu hemen anladım, sanki köyde yağmur altında yürüyordum ve başımın ucuna yıldırım düşer gibi olmuştu.

İçim titredi!

İki yılım, 6-8 veya 7-9 yaşlarım Rize’de annemin köyünde geçmişti. Anneannemin evinden çıkmış, kardeşimle birlikte, 200-300 metre aşağıda kaldığımız eve doğru yola koyulmuştuk. Yağmur yağacak gibiydi, yakalanmamak için acele ediyorduk, ama birden gök gürültüsü ile yağmur patladı. Hızlandık.. Köyün içinden evleri geçtik, açıklığa geldik, ev uzakta görünmüştü, sırılsıklam olmuştuk, derken o güne kadar görmediğimiz parlaklıkta bir ışık patladı üzerimize ve yere kapaklandık. Ne olduğunu anlamaya çalışırken gözüm 10 metre uzağımızda açıklıkta tek başına duran bir ağaca takıldı, cayır cayır yanıyordu, kısmen kömür olmuştu.

Hemen kalktık ve hızla kendimizi eve attık. Yıldırım düşmüş, bizi değil ama ağacı seçmişti.

***

Bu olay, Ada’da geçen hafta evde havaya sıçratan gök gürültüsünden duyduğum korkunun nedeniydi.

O gün bize bir şey olmamıştı.

Ama parkta ağacın altına sığınanlar o kadar şanslı değildi. Amber Hanım, hâlâ bedenine binlerce iğnenin battığını anımsıyor. Yürüteçle yürüyor ve ayrıca yaşlı çifte ağacın altına doğru el ettiği için azap içinde! Neden o hayatta kaldı, uzmanlar bir açıklama yapamıyor. Şüphesiz bulunduğu konumda, diğerlerine göre çok az bir farklılık, Bayan Amber’i büyük elektrik yükünün ana demetinden birkaç santim uzakta tutmuş ve hayatı kurtulmuş olabilir.

Hayat rastlantılar ile iç içedir.

AĞAÇTAN UZAK DURUN

Peki biz? Acaba ev çok daha uzakta olsaydı, yağmurdan korunmak için biz de yıldırımın düştüğü ağacın altına sığınır mıydık?

Böyle durumlarda kesinlikle ağaçtan uzak durun. Islaklık ve yukarıda doğru uzayan boyu, yıldırımın bir an önce toprağa ulaşması için iyi bir aracı kılıyor ağacı. Bir ağaca elektrik yükü çarptığında, ıslaklık ve ağacın özsuyu iletkenlik rolü üstlenir ve hızla toprağa kavuşur.

Yıldırım ağaca çarptığında, altına sığınanların vücutlarına girip üzerlerinden geçmeden önce, yüz milyonlarca volt ağaçtan geçip toprakta kayboluyor. Ağaçtaysanız, siz de ağır hasar alıyorsanız, Amber Hanım gibi çok şanslıysanız, hayatta kalabiliyorsunuz.