‘Bulaşma’da ‘Fahrettin Koca Sabiti’ mi var?

Orhan Bursalı: Özellikle gençlerin yeni vakalarda çoğunluğu oluşturduğunu öğreniyorum Koca’nın açıklamalarından.

COVID-19’un serbestlik-açılım sonrası ülkemizde hızla bulaşma hızını artırması üzerine, oluşturdukları bilimsel bir matematiksel-grafiksel veritabanından ürettikleri sonuçlarla, kişisel merakları için COVID-19’un ülkemizde gelişme durumunu izleyen ve tartışan iki güzide mühendis, bu işi bıraktılar.

Onlar teknoloji gurusu diyebileceğimiz çözüm zekâsına sahipler.

COVID-19 bulaşmasını başından itibaren kurdukları sistemde tabii ki resmi kayıtlardan izliyorlar ve birbirlerinin sonuçlarını tartışıyorlardı.

Serbestlik ve açılma ile birlikte, izledikleri sistem her gün Bakan Koca’nın açıkladığı verileri kabul etmemeye başladı. Olayın doğasına ters bir durum görülüyordu.

Zeki Bey zaten bir ay önce izlemeyi bırakmıştı. Açıklanan sayılarda bir şeylerin ters gittiğini, yaptığı hesaplamalar gösteriyordu. “Boşuna çaba benim için artık..” dedi, çünkü gerçeği yakalayamıyordu.

‘Dükkânı kapatıyorum’

İkinci dostum Mahir, dün pes etti “Neye inanacağımı bilemiyorum, dükkânı izninizle kapatıyorum: OUT of BUSINESS” diyerek.

Grafiğini “fabrikasyon” başlığını koyduğu notuyla paylaştı:

“Bu sözü kullanmak hiç istemezdim ama galiba mecbur kalıyorum. Aşağıdaki grafik, yapılan testlerin sonucunun aynı gün alınması durumunda ortaya çıkan grafik. Bulaşı eğrisi, sonuç alınması 2 gün sürse veya 1 gün sürse, abuk sabuk hareketler yapan şekle geldi. Doğada, öyle hareketler olmaz. Bir süreklilik vardır. Daha önce, test ve sonuç alma arasındaki 2 günlük zaman farkını gene bu sürekliliğin en iyi olduğu duruma göre belirlemiştim. Son bir haftadır, 2 gün fark, süreklilik vermemeye başladı. Gene 3 gün, 2 gün, 1 gün ve aynı gün olasılıklarını denedim, 17 Haziran’dan bu yana en sürekli görüntüyü sonuçların aynı gün alındığını varsayarsak elde ediyoruz. Bu durumda iki olasılık var:

Testlerin yüzde 2.8’i kadar vaka

“1. Sayılar, ‘fabricated’ veya ‘doctored’. Otomatiğe bağlamışlar ne kadar test onun yaklaşık yüzde 2.8’i kadar vaka şeklinde.

2. Hakikaten sistemi çok iyi kurdular, sonuçları aynı gün alıp işliyorlar, devamlılık bu nedenle mantıklı çıkıyor ve durum azalması olmayan fakat artması da olmayan, durağan bir davranış gösteriyor.

Neye inanacağımı bilemiyorum, dükkânı izninizle kapatıyorum...”

Rastgele değil lineer dağılım

Zeki Bey hemen yorumladı tabii:

“Doğada rastgele (random) olaylar, olayın türüne göre belli bir dağılım gösterir. Örneğin Gauss, Student, Chi-kare, F... Daha işin başından itibaren, rastgele olması gereken dağılım lineer’di. O kadar data topladım, hepsi y = m*x şeklinde düz bir çizgiyi takip etti. Hatta bu denklemdeki m’yi ben Fahrettin Sabiti olarak adlandırdım.

İzlediğim ABD’de mesela Teksas’ta ekonomi yürüsün diye serbestlik başladı ve bu grafiklere derhal yansıdı. Üstel artış var. Bu grafik her gün de güncelleniyor. Hatta Teksas valisi yeniden kısıtlama olacağını ilan etti. Bizde ise turist gelsin de nasıl gelirse gelsin diye aşikâr ki tiyatro oynanıyor. Gerçek şu: Eğer TR ile ABD arasında bir benzetme kurulabilirse:

1- Vakalarda üstel artış var

2- Asemptomatik kişiler de eklendiğinde, ABD’de rapor edilen vaka sayısı gerçeğin 10 da 1’i.”

***

Cumhuriyet’te Şırnak vb. gibi özellikle açılmadan sonraki yeni bulaşma odaklarından gelen imdat haberlerini okuyorum.

Özellikle gençlerin yeni vakalarda çoğunluğu oluşturduğunu öğreniyorum Koca’nın açıklamalarından.

Ve mühendislerimizin “Fahrettin Koca Sabiti”ne takılıyor aklım.

Çöz çözebilirsen..

Konu “inanç” meselesi değil, Koca da bunu bilir. Sorun doğru açıklamalara muhtaç.

Ve COVID bulaşmasının pek çok ülkede olduğu gibi, bizde de “politik ve ekonomik yönü”nün oldukça ön planda seyrettiğini bilmeyen de yok.