ABD'de Batı Nil Virüsü Salgınının Düşündürdükleri

Tarih: 27.08.2012

Prof. Dr. Bekir Kocazeybek yazdı, ''ABD’de bir viral salgından dolayı ölümlerin arttığı medyada da yer almaya başladı''...

Kan, gözyaşı ve ölümle ilişkili yoğun terör haberlerinin yanında Ağustos ayı başı itibariyle ABD’de bir viral salgından dolayı ölümlerin arttığı medyada da yer almaya başladı. Peki ABD'nin 38 eyaletinde etkili ve şimdiye kadar 42 kişinin ölümüne neden olan virüs nedir? Nasıl bulaşmaktadır? Hastalık belirtileri nelerdir? Tedavi ve korunmada nelere dikkat etmeliyiz? Ülkemizi ilgilendiren yönü nedir?

Bu virüs Batı-Nil Virüsü (BNV) olarak bilinen (Latince West Nile Virus olarak tanımlanır) bir RNA virüsüdür. Aynı virüs 2010 yılında komşumuz Yunanistan’da 18,ülkemizde de 3 kişinin ölümüne neden olmuştur.
BNV adından da anlaşılacağı gibi ilk kez Uganda’nın Batı Nil bölgesinde bir kadında görüldüğü için bu ad verilmiştir. Genellikle virüsün coğrafik görülme bölgeleri Afrika, Ortadoğu, Kuzey Amerika, Batı Asya ve Avrupadır. Ülkemizde 2010 yılının Eylül ayında Batı Anadolu’da (özellikle Manisa) BNV olguları görülmüş, aynı dönemde Yunanistan’da da görülmesiyle kuş ve sivrisinek hareket birlikteliğinin komşu iki ülkeyi etkilediği şeklinde değerlendirilmiştir.

BNV'nin doğadaki doğal kaynağı at, köpek ve kuşlardır. İnsanda bulaşa neden olan Culex türü sivrisineğin (bilindiği üzere sıtmanın ki ise Anofel türü sivrisineğin dişisidir) sokmasıdır VE BU EN ÖNEMLİ GEÇİŞ YOLUDUR. 1937'de ilk kez Nil vadisi bölge ülkelerinde görülen virüs 1999 yılında ilk kez ABD'nin New York eyaletinde görülmüş ve o yıldan beri ilk kez 2012 yılında hasta sayısı bakımından pik yapmıştır(ABD Hastalık Kontrol Merkezi CDC'ye bildirilen olgu sayısı şimdilik 1118,ölü sayısı 42’dir.)Coğrafik olarak görülme bölgeleri sıklıkla Nil vadisi ve çevre ülkeleri olan virüs nasıl oluyor da Kuzey Amerika’ya taşınmış olabilir? Bunun birçok nedeni olabilir: Küreselleşme, göç ve turizm hareketleri ile enfekte kuş ve sivrisineklerin bölgeden bölgeye transferi ilk akla gelen nedenlerdir. Bununla beraber Kuzey Amerika’da bu yıl BNV olgularının ciddi miktarda artışının altında Küresel ısınmayla beraber anormal sıcaklıkların virüsün insanlara yayılıma hızını etkilemiş olabileceği çok kuvvetli bir olasılıktır.

Aynı zamanda BNV bulaşında sağlıklı kişinin enfekte kişiye ait kan ve dokulara temasının yanında organ transplantasyonu ve kan transfüzyonları da virüsün insanlara geçişinde rol oynamaktadır.

Virüsün insana geçişiyle beraber 3-14 günde enfeksiyon belirtilerinin (ateş, baş ağrısı, kırıklık… vs) yanında özellikle gövdede döküntüler ve beze denilen lenf bezi şişmeleri görülmektedir. En ciddi öldürücü komplikasyonu ise BNV ensefaliti, menenjiti ya da polyomiyelitidir. Bunların hepsi nöroinvaziv, sinir ve beyinle ilgili iltihabi hastalıklardır. BNV ile enfekte kişilerin %20'sinde enfeksiyon belirtileri görülebilir. Her 150 kişiden birinde ağır beyin ve sinir hastalıklarıyla beraber ölüm gelişebilir.%80 kişide ise belirtiler görülmeyebilir. .Hastalık tablosu sıklıkla 50 yaş üstü kişiler ve bağışık yetmezliği olanlarda görülür. 

Teşhisde; klinik belirtilerin yanında ELISA yöntemiyle BNV-IgG ve IgM ve moleküler yöntemle (RT-PCR ile)BNV-RNA laboratuvar testleri yapılabilir.

BNV'nin şu an insanlarda koruyucu aşısı yoktur. Bundan dolayı virüsün bulaşından korunma kuralları ve BNV enfeksiyon kontrol programları çok önemlidir. Özellikle sivrisinek kaynakları kurutulmalı, insan-sivrisinek ve kene temas sirkülasyonu engellenmelidir. Kişisel korumada ise sivrisineğin fazla olduğu bölgelerde uzun kollu giysilerin ve pantolonun giyilmesi, NEET (N-dietil-m-luament)ya da permatin gibi haşare kovucuların kullanılması, evlerde sivrisinek geçmesini engelleyici pencere ve kapı düzenlemelerinin yapılması gerekir. Tedavisinde şu an bilinen bir model yoktur, ancak Ribavirin ve Interferon gibi ilaçların sadece laboratuvar düzeyinde etkileri söz konusudur. Öncelikle destekleyici tedavilerin (ateş düşürücü, ağrı kesici vb) uygulanması önemlidir.

Sonuç olarak, BNV 'nin doğal yaşam bölgelerinden biri olan Orta Doğuyla ilişkili (Suriye-Irak gibi) ülkelerden politik nedenlere bağlı olarak ülkemize göç hareketlerinin son zamanlarda artmasıyla ve beraberinde sağlıklı yaşam koşullarının yetersizliği ve salgın yapan enfeksiyon etkenlerine dönük denetimlerin azlığı gibi nedenlerden ve üstelik yaz sıcaklıklarının halen yüksek düzeylerde seyretmesi gibi faktörlerden dolayı BNV enfeksiyonlarının güney illerimizde (Hatay, Gaziantep, Antalya gibi) ve beraberinde tüm ülkemiz için ciddi bir tehlike oluşturabileceği beklenmelidir.

Prof. Dr. Bekir Kocazeybek

ÜYE YORUMLARI

Yorum Yap

Facebook Yorumları