Kraliçe öldü, kral geldi. İngiltere’nin emperyalizmin ışığı olma işlevi sorguda

Şükran Soner; Bir kez daha dünya basın özgürlüğü örgütlenmelerinin simgesinin, başımızın içine uzanmış, beynimizi kullanan kirli el ile kolun, çıkarlar gücün etkisini anımsıyorum. Anımsıyorum da ne oluyor?

Gelenekler gereği ölümünün kamuoyuna duyurulması birkaç saat geciktirilen Kraliçe Elizabeth’in ölümünü öğrenmemiz sonrasından, henüz 24 saat bile geçmemişken çıkan haber, uzman yorumlarının sonuçlarına, elbette kendi algılamalarımıza göre çıkarımlarımıza baktığımızda, odaklanılan gündemin dünya emperyal güç savaşları üzerinden olduğunu görememek olanaksız gibi. Olası gelişmeler üzerinden veriler masaya yatırılıyor, İngiliz İmparatorluğu’nun geleceğine dönük öngörüler sıralanıyor, çok uzun geçmiş tarihin üzerinden İngiliz İmparatorluğu’nun kullanıldığı, belirleyici gelişmelere bakılıyor..

İmparatorluğun, dünya emperyal çıkarlarının kollanmasındaki, en çok da Amerikan emperyalizminin önünü açan şaşmaz işlevine bakılarak çıkan sonuçlardan saptamalar yapılıyor. Elbette Kraliçe Elizabeth’in ölümü sonrası aylar alacak gelişmeler, tartışmalar, yeni veriler üzerinden olabilecekler öngörülmeye çalışılıyor. İlk günün haberlerinin havası biraz masalsı olsa da, dedikodu tadında izlense de, ilk günden başlayan görkemli törenlerin masalsı çekici sahneleri öne çıksa da, bilinçaltımızın bir köşelerinde, dünyanın, insanlığın olduğu üzere, bizim yaşam, geleceğimiz üzerinde de şimdilik algılayabildiğimizin çok fazlası etkileyici gerçeklerinin, sonuçlarının olabileceği yerleşiyor.

İngiliz İmparatorluğu’nun küçüklüğüne karşın, imparatorluk üzerinden sömürgecilik üzerindeki güçlü tarihi kazılmış etkilerinin sonuçlarının bir çırpıda ortadan kalkması söz konusu olamayacağına göre; bugünden sonraki günlerde yaşanacak gelişmeler dünyanın her köşesinde de yaşanacağı üzere, ülkemizi, bizi de fazlası ile etkileyebilecek.. İlk yorumlar aday varisler üzerinden, güçlü karakter Kraliçe Elizabeth’ten sonra güç zayıflaması olabileceği üzerinden yapılıyor olsa da sonuçlarının algılanmasının uzun yılları alacağı varsayımlarına da dayanıyor.

***

Doğal olarak emperyal çıkarlar çarklarının gücü, işleyişinin anahtarının, haksız çıkarlar üzerine oturuyor oluşunun karateristlikleri gündeme gelince de, adım adım gündeme girecek yeni ittifaklarla örülebilecek ağların gücü yok sayılamıyor. Sadece İniltere’de değil, sömürge ülkelerinin tümünde iradesi, kararlılığı, inatçılığı ile kendini kanıtlamış kraliçenin arkasından gözyaşları, ağıtlarla, medya gücünün etkisi de birleşince, dünya çapında büyük acılarla birlikte perçinlenmiş büyük gücün ağları kopmazlık kazanıyor.

Akıl, mantık çağının gelişmiş tekonoljileri ile büyümüş kuşakların çarpıcı değişimlerinin gerçekleri ile yaşanabilecekler arasında çelişkili ikilemler oluşuveriyor. Kişisel olarak İngiltere içindeki tanıklıklarımın bütünlüğü üzerinden yaşadıklarımı masaya yatırdığımda, yaşadıklarımız, basın özgürlüğü, emek hakları üzerinden İngiliz gazeteciliği ile sendikal örgütlenmelerinin büyük kayıplarını düşündüğümde, neden bir kez olsun imaparatorluk, kraliçe üzerinden yaratılan etkileri aklımızın ucundan bile geçirmediğimizi anlayamıyorum.

Thatcher ile Murdoch’ın işbirliklerinin tüm acı veren sonuçlarını görebiliyorken neden saltanatın, imparatorluğun etkisinin hiç ayrımına varamıyorduk? Bugünkü gerçeklikler içinde ancak dünya emperyal çıkarlarının gücünün yaratılmasındaki etkisini sorgularken ancak bugünün penceresinden var olan imparatorluk gücünün ne kadar yumuşak, masalsı, siyasal düzen içinde hiç etkisi yokmuş gibi tutulabilmesinin insanlar üzerindeki etkisini kavramak o günler için hiç ama hiç bir işe yaramıyor değil mi?

Bir kez daha dünya basın özgürlüğü örgütlenmelerinin simgesinin, başımızın içine uzanmış, beynimizi kullanan kirli el ile kolun, çıkarlar gücün etkisini anımsıyorum. Anımsıyorum da ne oluyor? Aynı gücün bir daha bir daha esiri, kölesi olmaktan kurtulmayı, oyunu bozmayı ne zaman öğreneceğiz? Çıkar ittifaklarımızla, acil, insandan başlayan, tüm canlılar ile dünyanın geleceğine uzanan çözümleri üretmek içine saflarımızı birleştireceğimiz sorusunu sornabilmekte çok geç kalmıyor muyuz?