Devrim Yasaları

Turgut Ünlü; Devrim Yasaları’nın çıkarılışından bu yana 98 yıl geçti. Ne yazık ki bunların bugün tümü örselenmiş, Cumhuriyeti’mizin içi boşaltılmış durumda. O zaman sinen bezirganlık şimdilerde hortlamış, Cumhuriyete sahip çıkması gerekenler ise dağınık durumda.

Emperyalist  işgale  karşı,  Gazi  M.Kemal  Atatürk  öncülüğünde  topyekün  verdiğimiz ULUSAL  KURTULUŞ  ŞAVAŞIMIZ  fiilen  9  Eylül 1922’de  sona  ermişti.

11 Ekim  1922’de  imzalanan  Mudanya  Ateşkes  Antlaşması  ile  savaşın  bittiği  belgelenmiş,  Doğu  Trakya  savaş  yapmadan  kurtarılmıştı.

Ana  Barış  Antlaşması  olan  Lozan  görüşmeleri  öncesinde,  TBMM  1  Kasım  1922’de  Saltanatı  kaldırarak,  ulusal  egemenlik  yolunda  önemli  bir  adım  atmıştı.

24  Temmuz  1923  tarihinde  imzalanan  Lozan  Antlaşması  ile  de  yeni  Türk  devletinin  varlığı  dünyaya  ilan  edilmişti.

11  Ağustos  1923’te  2. TBMM  açılmış,  Lozan  Antlaşması  burada  onaylanmış,  ardından  13  Ekim  1923’te  Ankara  başkent  yapılmıştı.  Artık  sıra  rejimin  adının  konulmasına  gelmiş  ve  29  Ekim  1923  tarihinde  Cumhuriyet  ilan  edilmiş,  ilk  Cumhurbaşkanlığına  Gazi  M.Kemal,  ilk  Başbakanlığa  İsmet  Bey,  ilk  Meclis  başkanlığına ise  Ali  Fethi  Bey  getirilmişti.

3  MART  1924   DEVRİM  YASALARI  KABUL  EDİLİYOR

Cumhuriyet  ilan edilmiş ama “resmin  içi”   tam  doldurulamamıştı. Saltanat  kaldırılmış  ama Cumhuriyet  ilkeleri  ile  bağdaşmayan, yapılacak  devrimlerin  önündeki  en  önemli  engel  duruyordu.  Üstelik  Halifelik  makamı  eski  rejim  taraftarlarının  sığınabileceği  bir  kurum  durumundaydı  ve  Halife Abdülmecit  Bu  olumsuzlukları  ortadan  kaldırmak,  laikleşme  yolunda  önemli  bir  adım  atmak,  ulusun  egemenliğini  iyice  pekiştirmek,  devrimlerin  önünü  açmak,  bağımsız  bir  dış  politika  izleminmesin  ortam  hazırlamak,  yeni  bir  Anayasa  hazırlayabilmek  vb.  nedenlerle  TBMM  3  Mart  1924  tarihinde  peşpeşe  DEVRİM  YASALARINI  KABUL  ETTİ.

        1- Halifelik  Kaldırıldı.

Şeyh  Saffet  Efendi  ile  50  arkadaşının  verdiği  önerge  ile  Halifelik  kaldırıldı.  Osmanoğulları   soyundan   olanların  yurt   dışına   çıkarılması  kabul  edildi.   Böylece   BMM‘den  daha  büyük  bir  makam  olmadığı  kanıtlanmış  oldu.

        2- Şeriye  ve  Evkaf  Vekaleti  Kaldırıldı.

Osmanlı  Devleti’nde  Şeriye  ( Dinişleri )  ve  Evkaf  ( Vakıflar ) Vekaleti ( Bakanlığı )  bulunuyordu.  Bu  din  ve  devlet işlerinin birlikte  yürütülmesi  demekti.  Laikliğe  aykırı  olan  bu  kurum  kaldırıldı.  Diyanet  işleri  Başkanlığı  ( Bakanlık  değil ) ve  Vakıflar  Genel  Müdürlüğü  kuruldu.

Önerge,  Siirt  milletvekili  Halil  Hulki  Efendi  ve  50  arkadaşı  tarafından  verilmişti.

        3- Erkan-ı  Harbiye  Vekaleti  kaldırıldı.

Osmanlı  Devleti’nde  olan  Savaş  Kurmayları  Bakanlığı  kaldırılarak  Genel  Kurmay  Başkanlığı  kuruldu.

         4- Tevhid-i  Tedrisat  Kanunu  kabul  edildi.

Osmanlı  Devleti’nde  Sıbyan  Mektepleri  Medreseler  Rüştiye, İdadi, Tıbbiye, Harbiye, Darülfünun  ve  Yabancı  ( azınlık ) okulları...  bulunuyor,  eğitimde  birlik bulunmuyordu.

Manisa  milletvekili  Vasıf  Bey  ve  50  arkadaşının  verdiği  önerge ile tüm yurttaki eğitim  ve bilim kurumları MEB’na bağlandı. Din temeline dayalı okullar kapatıldı, çağdaş, laik, bilimsel  eğitimin  yapılanması  başlatıldı.  Bilim  dinden,  akıl  inançtan  bağımsızlaştırılıp,  aydınlanma  yolu  açılmıştı.  Yabancı  okullarda,  Türkçe,  Tarih, Coğrafya  derslerinin  Türkçe  ve  Türk  öğretmenlerce  okutulması  kararlaştırıldı.

29  Ekim  1923  tarihinde  KİMSESİZLERİN  KİMSESİ  olarak  ilan  edilen  Cumhuriyetimizin,  TBMM’de  çıkarılan  bu  yasalarla  içi  dolduruluyor,  devrimlerin  önü  açılıyordu.

Devrim  Yasaları’nın  çıkarılışından  bu  yana  98  yıl  geçti.  Ne  yazık ki  bunların  bugün  tümü  örselenmiş,   Cumhuriyeti’mizin  içi  boşaltılmış  durumda.  O  zaman  sinen  bezirganlık  şimdilerde hortlamış,  Cumhuriyete sahip  çıkması gerekenler ise dağınık durumda.

O  halde şimdi  tam da  DEVRİMLERE  VE DEVRİMİ  YARATANLARA SAHİP ÇIKMAK,  DEVRİMCİ  OLMAK  ZAMANIDIR.