İlk Harbiyeli Kadın

Biraz da sizi onurlandıran fotoğrafları konuşalım:

“Harp Okuluna girişteki yemin töreni fotoğrafım. Yemin bayrak ve silah üstüne yapılıyor. İlk defa bir Türk Kızı Atatürk’ün izinde Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bu yemini ederek fotoğrafını çektiriyor.

“Harp Okulunu bitirip asteğmen olarak rütbe taktığım fotoğraf yüklendiğim sorumluluğun ilk bölümünü başarı ile tamamlamanın verdiği haklı gurur ile çektirildi.”

“50 yıl sonra 30 Ağustos 2007 tarihinde Harp Okulunu bitiren teğmenlere 50 yıl önceki mezun olarak diploma verme töreni fotoğrafım unutulmaz bir karedir.”

Kara Harp Okuluna kabul edildiğiniz zaman özellikle o sırada Yargıtay Başkanı olan yüksek yargıç babanızın tepkisi ne olmuştu?

“Ankara Kız Lisesinde son sınıfta okurken ebeveynlerimle aramda üniversite eğitimim hakkında anlaşmazlık oldu. Ben tıp fakültesine gitmek isterken ailem baba mesleği hukuk fakültesine gitmemi istiyorlardı. Sonuçta Harp Okuluna müracaatım ve kabul edilmem onların bilgilerinin dışında gerçekleşti. Dolayısıyla başlangıçta rahmetli babam ile dargın başladığımız bir konu oldu.”

“Daha sonraları babanızın da içinde yer aldığı okul fotoğrafınız var mı?”

“Elbette var. Asteğmen olarak rütbe taktığım 30 ağustos 1957 de Sevgili babam ve annem büyük bir gururla yanımda yer aldılar. Annemin sonradan anlattığına göre babam, tören geçişi sırasında gözyaşlarını tutamamış, yaşadığı sürece her zaman bana destek oldu.

“Rahmetli Annem tam anlamı ile Cumhuriyeti kuran öncü kadınlardandır. 17 yaşında öğretmen okulunu bitirdikten sonra Anadolu’nun ücra köylerinde öğretmenliğe başlamış daha sonra DTCF bitirerek Tarih ve Coğrafya ayrıca Yurttaşlık Bilgisi öğretmenliği yapmıştır. Babamla arasında 20 yaş fark vardı. Annem Babam ile tanıştığında Babam İstanbul Cumhuriyet Baş Savcısı ve anneme çok büyük bir aşkla bağlanmış. Rahmetli Annem öğretmenlik yaptığı yıllarda konuları ile ilgili ders kitapları yazarak öğrencileri ile paylaşırdı. Türkçe yanında Arapça, İngilizce ve Fransızca da bilen annem ayrıca edebiyata çok düşkün ve güzel Türkçe konuşulup yazılmasında son derece duyarlılık gösterirdi. Babamın ölümünden sonra şiirler yazmaya başladı.

İnci Hanım, annesi Fikrîye Arsan’ın ona yazdığı iki dizeyi okudu:

İNCİ

“Yalnız midyelerin içinden çıkmaz inciler,

Analar doğurur inci gibi nice inciler!”

“Türkiye için özlemini duyduğunuz fotoğraf karenizi öğrenmek isterim?”

“Özlemini duyduğum 1923 – 1939 yılları arasındaki Türkiye’nin fotoğrafıdır. Halkevleri, Köy Enstitülülerinin fotoğrafıdır. Özlediğim fotoğraf sözünü ettiğim yıllardaki hızla geleceği yakalamaktı. Ülkemizin üstüne balık ağları atılmasaydı başarırdık. Çocuklarım ve torunlarım için özlediğim Türkiye bütün ağlarından kurtulmuş Türkiye’dir. Düşleri, umutları ve gelecek güzel günler beklentisinin yok edilmediği kuşakların oluşturduğu Türkiye’dir.

Cumhuriyetin değerleri ile kendini var eden bir kadının eğitim ve bilinç seviyesini yükseltmeliyiz. Toplum kadının üstünde yükselir. Kadın kutsaldır, anadır, eştir, eğiticidir, Tanrı tarafından nesli koruyup kollama görevi ona verilmiştir. Erkek cinsinde bulunmayan analık merkezi doğumu takiben bebeğe ilk süt verdiği anda anne beyninde üretime geçer.

İşte büyük fotoğrafın deklanşörü budur.

Uzun ömürleri olsun İnci Hanım hala Datça’da yaşıyor. Onun verdiği mücadele ile kadınlar subay oldu. Bu değişim ve dönüşüm ise Cumhuriyet’in kazanımları ile elde edilen başarı öyküsüdür.

Demokratik laik Cumhuriyet’in çağdaş ilk Harbiyeli kadını İnci Uysal ülkenin geldiği konumu kaygılı bulsa da umudunu yitirmiyor.

Yaşar Seyman
yasarseyman@gmail.com