Yaşar Seyman; Kadınlar seçme şampiyonu

Yaşar Seyman; Oysa Mustafa Kemal Atatürk’e, Kurtuluş mücadelesinin her aşamasında her konumdaki kadın yoldaş olarak dayanışma gösterir, birlikte başarırlar. Cumhuriyet kurulduktan sonra da kadınlar hakları için mücadele eder.

5 Aralık Kadınlara ‘Seçme ve Seçilme Hakkı’nın yasalaştığı gün.

Böyle naif söylemezler.

Yazmazlar.

Eril bir dil kadınlara haklarının verildiğini söyler.

Hatta gözümüze sokarcasına; ‘bu haklar tepeden verildi.’

‘Kıymetini biliyor musunuz?’

Birçok Avrupa ülkesinden önce diye erkek egemen bakış, erkek egemen söyleme dönüşür.

Atılan nutuklar, söylenen sözler sadece incitir, yol alamayız.

Oysa Mustafa Kemal Atatürk’e, Kurtuluş mücadelesinin her aşamasında her konumdaki kadın yoldaş olarak dayanışma gösterir, birlikte başarırlar.

Cumhuriyet kurulduktan sonra da kadınlar hakları için mücadele eder.

İlk adım 1923 yılında Nezihe Muhiddin önderliğinde ilk kadın parti “Kadınlar Halk Fırkası” kurulur.

Milletvekili olmak için yasanın henüz çıkmamasına karşın; başvurulur.

Kadınların mücadelesi ile 1930’larda başlayan kadınlara seçme ve seçilme hakkı yerel seçimlerde verilir. Dört yıl sonra kadınlar için seçme ve seçilme yasası kabul edilir.

TARİHSEL YOLCULUĞA BAKALIM

Kadınlar için gerekli yasal değişiklik 1934 yılında Başbakan İsmet İnönü ve 191 milletvekilinin sunduğu, ‘Anayasa ve Seçim Yasası’nda değişiklik yapılmasını öngören yasa önerisi gerçekleşir.

Öneri, 5 Aralık 1934’te Meclis’te görüşülür.

O gün Meclis’te, oylamaya katılan 258 milletvekilinin tamamının oyuyla değişiklik önerisi kabul edilir.

Anayasanın 10. ve 11. Maddeleri değiştirilerek her kadına 22 yaşında seçme, 30 yaşında seçilme hakkı tanınır.

Bu anayasa değişiklikleri çerçevesinde Milletvekili Seçimi Yasası’nda 11 Aralık 1934’de yapılan değişiklikler sonucu anayasada tanınan haklar seçim yasasıyla düzenlenir.

Yasalaşmanın ardından 7 Aralık 1934’te, Türk Kadınlar Birliği İstanbul’da Beyazıt Meydanı’nda büyük bir kutlama mitingi ve Beyazıt’tan Taksim’e bir yürüyüş düzenler.

Ülkemizde kadınların katıldığı ilk genel seçimler, 8 Şubat 1935 yılında yapılır. TBMM 5. dönem seçimlerinde 17 kadın milletvekili seçilir. 1936 yılı başında boşalan milletvekillikleri için yapılan ara seçimde emekli öğretmen Hatice Özgenel’in Çankırı milletvekili olarak seçilmesiyle meclisteki kadın milletvekili sayısı 18’e çıkar.

GÜNDEM: 5 ARALIK

Seçme ve Seçilme Hakkı’nın yasalaşmasının 83. yılında kadınlar yine şehir meydanlarına yürüyorlar. O meydanlar ki halkın nabzının attığı, halkın olan meydanlar. AKP iktidarında meydanlara yürümek bile büyük mücadeledir!

Taksim’e, Kızılay’a, Gündoğdu’a yürümek yasaktır!

Kadınlar yürüyüşe başlamadan bibergazı ve barikatları zorlar.

Toplumsal mücadelede bibergazı, barikat hep var; barış yoktur!

83 yılın göstergesi ne yazık ki kadınlar; TBMM ve yaşamın tüm alanlarında seçme ve seçilme hakkını eşitlik noktasına taşıyamadılar.

Bugün baktığımızda ne kadar olumlamaya çalışsak da kadınlar seçme şampiyonu olarak ödül alabilirler!..

Oysa seçme ve seçilme hakkı büyük bir devrimdir!

Kadınlar hem seçmeli hem de seçilmelidir.

Yaşar Seyman
yasarseyman@gmail.com